Volg je vechtsporten via sociale media? Dan zie je waarschijnlijk veel reclame voor voedingssupplementen. Voedingsdeskundige dr. Samefko Ludidi over de zin en onzin van pillen, poeders, shakes en repen.
Je kunt jouw behoeften uittekenen als een piramide. De basis bepaalt 95% van je gezondheid. Die bestaat uit vier elementen: regelmaat, eten, bewegen en rust. Als je dit op orde hebt, heb je eigenlijk geen supplementen nodig. Een supplement kan iets toevoegen voor die laatste vijf procent, maar je begrijpt dat het zinloos is om daar je winst te zoeken, wanneer de basis nog niet staat. Vrijwel niemand heeft die 95% op orde. Wie zich daarop focust, kan dus meer winst behalen.
De meeste sporters kunnen zichzelf verbeteren door gezonder te eten en beter te slapen. Maar zo’n supplement lijkt makkelijker. Daar speelt de marketing op in. En als je supplementen gebruikt die worden aangeprezen door de beste vechters ter wereld, krijg je het gevoel dat je zelf ook professioneel bezig bent. Maar die sporters worden betaald om te zeggen dat ze die middelen gebruiken. Of ze dat ook echt doen, is maar de vraag.
Soms is een supplement echter wel nuttig, maar dan hebben we het over uitzonderingen. De belangrijkste is vitamine D. Als je hier te weinig van binnen krijgt, verzwakt je immuunsysteem. Je wordt gevoeliger voor griep, bijvoorbeeld. Vitamine D wordt door je lichaam aangemaakt uit zonlicht. Maar in Nederland is niet super veel zon. Zeker in de winter niet. En als je dan nog veel binnen blijft, omdat je moet werken of studeren, is het handig om van oktober tot april vitamine D te slikken. Zeker als je een wat donkerder huid hebt, want dan ben je gevoeliger voor een tekort aan zonlicht.
Als je veganistisch eet, heb je vaak een tekort aan vitamines A en B12 uit je dieet. Ze zijn echter belangrijk voor je stofwisseling. Met een tekort kan je minder goed energie verbranden of functioneert je zenuwstelsel minder goed. Als je structureel veganistisch eet, is het goed om A en B12 bij te nemen.
Daar houdt het eigenlijk wel op, met het nut van supplementen. Er wordt echter veel onzin verkocht. De populairste stoffen in poeders, pillen, shakes en repen zijn creatine en proteïne. Als je je basis op orde hebt, eet je voldoende en goed vlees. Dan krijg je genoeg creatine en proteïne binnen.
We zien ook steeds vaker zogenaamde pre workout boosters. Zonde van je geld. Neem gewoon een extra kop koffie als je op gang moet komen. Na de training grijpen sporters ook vaak naar een sportdrank ‘voor het herstel’. Daarbij is het ‘aanvullen van elektrolyten’ het idee. Dat is gewoon een duur woord voor zout. Daar zit voldoende van in je eten, als je de 95% op orde hebt.
Een alternatief voor kunstmatige supplementen zouden ‘superfoods’ zijn. Dat is eten met een hoge voedingswaarde. Het label wordt echter vooral gebruikt om bepaalde dure noten en exotische granen te verkopen. Als je de hype weg pelt, zie je dat de echte superfoods gewoon fruit, eieren, vis, vlees en groente zijn. Als je dit eet in royale hoeveelheden, doe je meer voor je sportlichaam dan wanneer je een extra hand vol dure noten eet, of granen die de halve wereld over zijn gevlogen.
De grootste onzin zien we bij energy drinks die in flitsende blikken wordt verkocht. Het zijn meestal shots cafeïne, maar ze bevatten ook extra suiker en vaak ook bioactieve stoffen als guarana en ginseng. Het is vooral een cocktail van snel werkende middelen. Maar het lichaam verwerkt die boost ook heel snel en daarna volgt een energiedip. Dan wil je een nieuwe shot. Zo blijf je jojoën én geld uitgeven. Beter eet je normaal en drink je een kop koffie, dan blijft jouw energieniveau op peil en jouw geld in jouw zakken.
Mijn advies is dus: focus op de basis en laat de hypes maar aan jou voorbij gaan. Beter voor je beurs en voor je gezondheid!
