Afvallen in aanloop naar een wedstrijd is een gebruikelijke praktijk in sporten die gewichtsklassen kennen. Sommige sporters nemen hun toevlucht tot extreme methodes om op gewicht te komen. Geforceerd gewichtsverlies kan heel gevaarlijk zijn en leiden tot ernstige gezondheidscomplicaties, tot de dood aan toe. Terwijl je ook op een verstandige manier gewicht kunt verliezen, als je de juiste richtlijnen volgt.
Verschillende geruchtmakende gevallen illustreren de risico’s van extreem afvallen. In 2013 stierf de Braziliaanse MMA-vechter Leandro Souza toen hij probeerde op gewicht te komen voor zijn gevecht. Souza stortte in tijdens het afvallen en werd met spoed naar een ziekenhuis gebracht, waar hij dood werd verklaard. In 2015 overleed de Schotse MMA-vechter Jordan Coe tijdens het afvallen voor een gevecht in Thailand. Coe’s dood werd toegeschreven aan ernstige uitdroging en een hitteberoerte veroorzaakt door overmatig afvallen.
In 1997 stierven drie Amerikaanse worstelaars als gevolg van extreem afvallen. De dood van Billy Jack Saylor, Jeff Reese en Joseph LaRosa leidde in de VS tot een nationaal debat over deze praktijk. De worstelorganisatie NCAA en verschillende nationale sportcommissies stelden vervolgens regels in om de hoeveelheid gewicht die worstelaars in een week mogen verliezen te beperken.
Risico’s
Vermageren met behulp van drastische maatregelen als vasten en sauna’s kan leiden tot ernstige uitdroging, elektrolytengebrek en hitte-uitputting. Atleten kunnen ook lijden aan orgaanuitval, toevallen en in extreme gevallen zelfs de dood. Naast de onmiddellijke risico’s van gewichtsvermindering kan deze praktijk ook gevolgen hebben voor de gezondheid op lange termijn. Atleten die aan extreem gewichtsverlies doen, kunnen lijden aan chronische uitdroging, wat kan leiden tot nierschade en andere gezondheidsproblemen. Ze lopen ook een verhoogd risico op het ontwikkelen van eetstoornissen zoals anorexia en boulimia.
Waarom dan toch?
Ondanks de bekende gevaren van een amateuristische weight cut, blijven veel vechtsporters onnodige risico’s nemen. De druk om op een bepaald gewicht te komen en te winnen kan overweldigend zijn. Sommige sporters hebben het gevoel dat ze geen andere keuze hebben. Er heerst in sommige kringen ook een sfeer alsof een extreme weight cut er nu eenmaal bij hoort. Alsof het een vorm van professionalisme is. Terwijl het juist amateuristisch is om onnodige risico’s te nemen, waarbij je ook nog eens de kans loopt je topvorm te verliezen.
Verantwoordelijkheid
Trainers en sportorganisaties hebben de verantwoordelijkheid om sporters tegen schade te beschermen. Ze moeten extreem afvallen ontmoedigen. Vooral als het minderjarige sporters betreft hebben zij een grote verantwoordelijkheid.
Maatwerk
Er kunnen verschillende maatregelen worden genomen om de risico’s van gewichtsvermindering te beperken. Wedstrijdsporters doen er goed aan om samen met hun trainers en voedingsdeskundigen veilige en gezonde afslankplannen te ontwikkelen. Iedere sporter heeft namelijk maatwerk nodig, want elk lichaam werkt anders. Jonge sporters verschillen van oudere sporters, mannen en vrouwen hebben andere behoeftes, magere sporters reageren heel anders op bepaalde dieetkeuzes dan zwaardere sporters. Zoek daarom naar een verstandige aanpak op maat.
Op deze pagina vind je meer informatie over de risico’s, maar ook richtlijnen voor een verstandige aanpak. Deze zijn mede opgesteld door de Olympische organisaties IOC en NOC*NSF. Lees je in en ga het gesprek aan als sporter, als trainer, of als ouder van een jonge sporter, want iedereen heeft hier een rol in.
